In het zich steeds sneller ontwikkelende digitale landschap spelen loopbaanprofessionals een cruciale rol bij het ondersteunen van individuen in hun loopbaan. De partners in het DigiTrans project (HdBA, Saxion, eMundus, University of Padova en University for Continuing Education KREMS) onderkennen het belang van een dergelijke ondersteuning bij het zich aanpassen aan het digitale tijdperk en werken samen in het DigiTrans project aan de ontwikkeling van een nieuwe methodiek op dat gebied. Dit innovatieve initiatief heeft tot doel loopbaanprofessionals te helpen hun cliënten beter te ondersteunen bij het ontwikkelen van essentiële digitale vaardigheden. Daarnaast beoogt het project om de begeleiding in (multi-actor) netwerken bestaande uit de individuele werknemer, de werkgever, aanbieders van beroepsonderwijs en -educatie en loopbaanprofessionals. Het project is gebaseerd op vier componenten: een methodische fasering, de theoretische onderbouwing, de benodigde professionele attitude en de methoden en instrumenten die nodig zijn om de vaardigheden van cliënten in kaart te kunnen brengen. In deze blog zullen we elk van deze bouwstenen kort toelichten om de inzet en uitgangspunten van de methodiek beter te begrijpen en toe te passen.
De eerste component: een methodische fasering
Een belangrijk onderdeel van de methodiek is de methodische fasering. De fasen helpen niet alleen om inzicht te krijgen in het verloop van het proces, maar bieden ook de mogelijkheid om alle andere componenten op logische wijze aan elkaar te koppelen. Hoewel processen in de werkelijkheid natuurlijk vaak niet-lineair verlopen, doen procesmodellen dat wel. De fasen kunnen geleidelijk verlopen of sprongsgewijs. Dat betekent dat begeleiders hun begeleidingsmethoden moeten aanpassen aan de behoeften en vooruitgang van de cliënt. De fasen die in dit stadium worden onderscheiden zijn:
- Contactfase: initieel contact, aanvraag, contractfase, beginsituatie;
- Beeldvorming: vraaganalyse, (Zelf)assessment, bewustwording;
- Planning: op basis van de vraaganalyse, richting bepalen, doelen en acties formuleren, oplossingsrichtingen, oriëntatie en planning, afspraken maken;
- Realisatie: acties en activiteiten uitvoeren, interventies;
- Resultaten: resultaten behalen, vastleggen en documenteren
- Evaluatie: reflecteren en evalueren van het proces
(Loopbaan)begeleiding zal zich doorgaans met name richten op dec eerste vier fasen. De vijfde en de zesde fase gaan verder dan meestal in de loopbaanbegeleiding gebruikelijk is, omdat ze sterk gerelateerd zijn aan de uitvoering van aanvullende training en vervolgactiviteiten. In die laatste fasen zullen ze veelal een ondersteunende rol vervullen.
De tweede component: Het theoretisch kader
De basis van elk succesvol project ligt in een robuust theoretisch kader. In het geval van DigiTrans vormt deze component van de methode de hoeksteen van het initiatief. Het project onderkent de enorme impact van digitalisering op de huidige arbeidsmarkt. Eveneens kan gesteld worden dat digitale vaardigheden niet langer een luxe zijn, maar een noodzaak voor mensen die werk of loopbaanontwikkeling zoeken. Om deze uitdaging aan te gaan, gaat het project uit van het cruciale concept van de lerende helix. Bovendien laat de onderzoeksliteratuur het belang zien van het betrekken van verschillende actoren op meerdere niveaus in het betrokken netwerk (begeleiding in multi-actor netwerken). Tevens wordt deze visie verder ondersteund door als leidend principe een integrale benadering te kiezen. Uitgangspunten en theorievorming rondom een systemische benadering van loopbaanontwikkeling heeft geleid tot de metafoor van een rotonde als concept voor een theoretisch kader om professionals te faciliteren in de begeleiding van hun cliënten helpen effectief door het digitale landschap te navigeren.
De derde component: Professionele attitude
Een professionele loopbaanbegeleider bezit niet alleen de juiste kennis en vaardigheden, maar beschikt ook over de juiste attitudes en mindset. Deze derde component van de DigiTrans methodiek benadrukt het belang van het bevorderen van een positieve attitude bij professionals, zoals aanpassingsvermogen, empathie en een zogenaamde growth-mindset. Begeleiders zouden in die visie het digitale tijdperk met enthousiasme en empathie moeten kunnen omarmen en de unieke uitdagingen erkennen waarmee hun cliënten te maken krijgen. Dat vraagt van hen om flexibel te zijn in hun aanpak en open te staan voor continu leren. Tevens vraagt dit van hen om als rolmodel te dienen voor de eigen digitale ontwikkelingstrajecten van hun klanten. Tenslotte moet ook rekening worden gehouden met de houding van allen die bij dit proces betrokken zijn, zowel het individu als de organisatie. Om die reden is er in de methodiek expliciete aandacht voor de succes- en faalfactoren ten aanzien van de vereiste houding voor het realiseren van de projectdoelstellingen.
De vierde component: assessmentmethoden en -instrumenten
De laatste component betreft de praktische methoden en instrumenten die de professional ter beschikking staan bij het in kaart brengen en ontwikkelen van de digitale skills van hun cliënten.
DigiTrans biedt een overzicht van bronnen om dit te ondersteunen, waaronder tools voor de beoordeling van digitale vaardigheden en een algemene beoordeling van de digitale eisen op bedrijfsniveau. Het beoordelen van digitale vaardigheden is een cruciaal aspect van het project, omdat de professional daarmee de mogelijkheden en ontwikkelpunten van hun cliënten kunnen identificeren. Door gebruik te maken van deze tools kunnen professionals hun begeleiding afstemmen op de specifieke behoeften van elke cliënt, wat uiteindelijk leidt tot succesvollere (loopbaan)resultaten.
Samenvattend kan gesteld worden dat het Europese DigiTrans-project een gezamenlijke inspanning vormt van universiteiten in Duitsland, Italië, Oostenrijk, Litouwen en Nederland om tegemoet te komen aan de behoefte van loopbaanprofessionals om aan te sluiten bij de digitale transitie. Door een solide basis te leggen vanuit een methodische fasering een theoretisch kader, competenties, houding en attitude en praktische methoden en instrumenten voor de beoordeling van digitale skills is het de inzet van de projectpartners om een blijvende impact te hebben op de manier waarop loopbaandienstverlening wordt aangeboden en uitgevoerd in het digitale tijdperk. Aangezien digitale vaardigheden een steeds bepalender factor worden voor loopbaansucces zijn initiatieven zoals het DigiTrans project van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat individuen zijn toegerust met de vaardigheden die ze nodig hebben om te participeren op de zich snel ontwikkelende en veranderende arbeidsmarkt. Met dit project begeleiden loopbaanprofessionals niet alleen hun cliënten; Ze versterken en bekrachtigen het vermogen van hun cliënten om zich voortdurend aan te passen aan de eisen die het digitale tijdperk stelt.
Wat is jouw mening? Zijn we nog essentiële componenten van zo’n benadering vergeten?
